Efemerofit

Dziewanna rózgowata, we florze Polski efemerofit
Facelia błękitna, we florze Polski efemerofit

Efemerofit (łac. ephemerophyta, ang. ephemerophyte, z gr. ἐφήμερος dzienny, φυτόν roślina) – gatunek roślin obcego pochodzenia, który przypadkowo został zawleczony i – zwykle przejściowo – występuje we florze danego kraju lub obszaru[1][2]. Stosunkowo często efemerofity pojawiają się wokół miejsc przeładunku towarów, np. wokół portów, dworców kolejowych lub innych stacji przeładunkowych, a także wokół szkółek ogrodniczych i ogrodów botanicznych, w których uprawia się gatunki obce. Efemerofity zwykle nie mają możliwości przejścia całego cyklu rozwojowego w klimacie, jakim się znalazły, dlatego w krótkim czasie zanikają[3].

Niektórym gatunkom jednak, czy to w wyniku skrzyżowania z rodzimymi gatunkami, czy też w wyniku pewnych przemian ewolucyjnych, udaje się czasami trwale zaaklimatyzować. Trwa to dość długo, np. czas potrzebny do pełnej aklimatyzacji (tzw. time lag – czas wyczekiwania) czeremchy amerykańskiej w Niemczech wyniósł 30 lat, zaś klonu jesionolistnego – 180 lat.

Według badań prof. K. Rostańskiego z 1986 w polskiej florze było 531 efemerofitów. Liczby te zmieniają się jednak ciągle. Efemerofity wraz z ergazjofigofitami tworzą grupę diafitów[3].

W tym ujęciu pojęcie efemerofity odnosi się tylko do historyczno-geograficznego podziału świata roślin. Niektóre źródła jednak rozszerzają pojęcie efemerofitów również na ich cykl życiowy i uznają go za synonim roślin efemerycznych (np. encyklopedia Wiem[4]).

  1. Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Wyd. II, zmienione i uzupełnione. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 442, 468. ISBN 83-214-1305-6.
  2. Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006, s. 17. ISBN 83-01-14342-8.
  3. a b Jan Kornaś, Anna Medwecka-Kornaś: Geografia roślin. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13782-7.
  4. Efemerofity. Wiem. [dostęp 2011-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-05-05)].