Back Augusto Pinochet Afrikaans Augusto Pinochet AN Augusto Pinochet ANG أوغستو بينوشيه Arabic اوجوستو پينوشى ARZ Augusto Pinochet AST Auqusto Pinoçet Azerbaijani Augusto Pinochet BAR Аўгуста Піначэт Byelorussian Аўгуста Піначэт BE-X-OLD
| |
| Pełne imię i nazwisko |
Augusto José Ramón Pinochet Ugarte |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
25 listopada 1915 |
| Data i miejsce śmierci |
10 grudnia 2006 |
| Prezydent Chile | |
| Okres |
od 11 września 1973 |
| Przynależność polityczna |
bezpartyjny |
| Pierwsza dama | |
| Poprzednik | |
| Następca | |
| |
| Odznaczenia | |
 
| |
| |
 capitán general
| |
| Data i miejsce urodzenia |
25 listopada 1915 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
10 grudnia 2006 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1931–1998 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
Pułk „Chacabuco”, Pułk „Maipo”, Pułk „Carampangue”, Pułk „Rancagua” |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca | |
Augusto Pinochet, właśc. Augusto José Ramón Pinochet Ugarte (ur. 25 listopada 1915 w Valparaíso, zm. 10 grudnia 2006 w Santiago) – chilijski dyktator i generał, przywódca junty wojskowej w Chile od 1973. W latach 1973–1990 pełnił urząd prezydenta. Doszedł do władzy w wyniku wojskowego puczu, odsuwając od władzy Salvadora Allende i zawieszając konstytucję. Po przegranym plebiscycie w 1988, nie kandydował w wynikających z tego plebiscytu wyborach, przekazał w 1990 pokojowo władzę zwycięzcy wolnych wyborów prezydenckich z 1989.
W 1972 roku został szefem sztabu armii Chile. 23 sierpnia 1973 roku został awansowany przez prezydenta Salvadora Allende na stanowisko Komendanta Głównego Armii[1]. 11 września 1973 roku, Pinochet przeprowadził zamach stanu, w którym obalił demokratyczny rząd socjalisty Allende. Ustanowiona przez niego junta rozpoczęła brutalne represje opozycji[2]. Według różnych źródeł zabito od 1,2 tys. do 3,2 tys. osób, 80 tys. internowano, a 30 tys. poddano torturom, wśród tych osób znalazły się kobiety i dzieci[3][4].
Wdrażał reformy gospodarcze w stylu szkoły chicagowskiej. Przez zwolenników reformy te określane są jako „chilijski cud”, ich przeciwnicy natomiast wskazują na wzrost nierówności ekonomicznych, jaki nastąpił w okresie rządów junty[5]. W 1982 roku wybuchł kryzys gospodarczy, o który Pinochet oskarżył ministra finansów Sergio de Castro. Pinochet dokonał nacjonalizacji najbardziej zadłużonych przedsiębiorstw i nieco ograniczył dotychczasową liberalną politykę[6].
Rządy Pinocheta przedłużył plebiscyt z 1980 roku, który wprowadził nową konstytucję. Naruszanie praw obywatelskich i kryzysy doprowadziły do wybuchu zbrojnego oporu przeciwko jego rządom oraz powstaniu partyzantki[7]. Ustąpił w 1990 roku choć dalej pełnił urząd Komendanta Głównego Armii Chile. W dniu 10 marca 1998 roku przeszedł na emeryturę i został senatorem (zgodnie z zapisami wprowadzonej przez siebie konstytucji). W związku z naruszeniami praw człowieka został aresztowany w Londynie 10 października 1998 roku. W chwili śmierci w dniu 10 grudnia 2006 roku, ciążyło na nim około 300 oskarżeń o oszustwa podatkowe, malwersacje i łamanie praw człowieka z okresu jego rządów. Oskarżony został również o kradzież 28 milionów dolarów[8][9].
- ↑ Augusto Pinochet: Timeline. CBSNews. [zarchiwizowane z tego adresu (2004-06-12)]..
- ↑ „Chile under Pinochet – a chronology”. The Guardian.
- ↑ „Chile to sue over false reports of Pinochet-era missing. The Age.”. Latin American Studies.
- ↑ Truth Commission: Chile 90 | United States Institute of Peace [online], usip.org [dostęp 2018-08-19] (ang.).
- ↑ Angell, Alan (1991). The Cambridge History of Latin America, Vol. VIII, 1930 to the Present. Ed. Leslie Bethell. Cambridge; New York: Cambridge University Press. s. 318. ISBN 978-0-521-26652-9.
- ↑ Pamela Constable, Arthuro Velenzuela, A Nation Enemies, s. 197–198.
- ↑ Determinants of gross human rights violations by state and state-sponsored actors in Brazil, Uruguay, Chile, and Argentina, 1960–1990, By Wolfgang S. Heinz & Hugo Frühling, s. 545, Martinus Nijhoff Publishers, 1999.
- ↑ Chang, Jack; Yulkowski, Lisa (13 grudnia 2006). „Vocal minority praises Pinochet at his funeral”. Bradenton Herald. accessmylibrary.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-12)]..
- ↑ Larry Rohter, Colonel’s Death Gives Clues to Pinochet Arms Deals, The New York Times.