Back حب الغلمان Arabic কিশোৰ প্ৰীতি Assamese Педэрастыя Byelorussian Педерастия Bulgarian বালকপ্রীতি Bengali/Bangla Pederastiezh Breton Pederàstia Catalan کوڕبازی CKB Pederastie Czech Pæderasti Danish

Pederastia

Pocałunek[1] Malarz Bryzeidy[2] ok. 480 r. p.n.e. Paryż, Luwr

Pederastia (stgr. παῖς chłopiec + stgr. ἐραστής – w przekładzie Witwickiego: miłośnik) – termin wywodzący się z języka greckiego (dosł. miłość do chłopców) – w języku polskim w węższym sensie oznacza specyficzną formę homoseksualizmu męskiego, polegającą na związkach erotycznych lub kontaktach seksualnych mężczyzn lub młodzieńców (erastesów, miłośników), z młodzieńcami lub chłopcami (eromenosami, lubymi, oblubieńcami), zazwyczaj opartych na różnicy wieku, występującą w kulturze starożytnej Grecji[3][4][5][6][7]. Chłopcy stawali się przedmiotem zainteresowania młodzieńców i dorosłych mężczyzn już około 12 lub 13 roku życia i pozostawali nim aż do momentu osiągnięcia wieku efeba, tj. do 18 roku życia[8][9]. Młodzieńcy w wieku od około 16-18 do około 20 lat mogli być zarówno miłośnikami rówieśników lub młodszych od siebie chłopców, jak i lubymi starszych mężczyzn[10].

W szerszym sensie termin ten w języku polskim jest także używany na oznaczenie homoseksualizmu męskiego w ogólności (lub wszelkich kontaktów seksualnych między mężczyznami)[11][12][13][14][15]. W starożytnej Grecji pederastia dotyczyła relacji homoseksualnych dorosłego mężczyzny z dojrzewającym chłopcem. Miała charakter przejściowy, jednak niektórzy mężczyźni pozostawali do końca życia w związkach z osobami tej samej płci. Zachowania seksualne nie były wyznacznikiem tożsamości[16].

W języku polskim termin ten może też oznaczać zjawisko związków erotycznych lub kontaktów seksualnych mężczyzn z młodzieńcami[17] lub dojrzewającymi chłopcami[18][19], opartych na różnicy wieku, występujące w wielu kulturach świata pod różnymi nazwami i określane w języku angielskim[20] i w angielskojęzycznej, międzynarodowej terminologii seksuologicznej[21][22][23] jako „pederasty”.

W antropologii kulturowej spotykane jest przedstawianie tej formy homoseksualności jako przykładu jednego z trzech rodzajów homoseksualności – „homoseksualności ze strukturą wiekową” (z ang. age structured homosexuality)[24][25].

Forma ta jest najmniej akceptowana we współczesnej kulturze Zachodu, spotykając się przeważnie z potępieniem. Bywa błędnie utożsamiana z homoseksualną pedofilią[26].

Termin ten bywa też używany w znaczeniu stosunków analnych między mężczyznami, co jest uważane za użycie nieprawidłowe[27][28], lub między dojrzałym mężczyzną a młodym chłopcem[27][29], co także jest uważane za znaczenie błędne[30].

  1. ↑ Dane muzealne dzieła. mlahanas.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-03-28)]..
  2. ↑ Biogram Malarza Bryzeidy.
  3. ↑ Kenneth James Dover, Janusz Margański: Homoseksualizm grecki. Kraków: Wydawnictwo Homini s.c., 2004. ISBN 83-89598-25-6.
  4. ↑ Paweł Fijałkowski, W kręgu miłośników i lubych.
  5. ↑ Guy Rachet, Słownik cywilizacji greckiej, 1998, s. 289–290.
  6. ↑ Carola Reinsberg, Obyczaje seksualne starożytnych Greków, 1998, s. 124–125.
  7. ↑ Rafał Matuszewski, Eros and sophrosyne. Morality, social behaviour and paiderastia in 4th-century B.C. Athens, Warszawa 2011.
  8. ↑ Paweł Fijałkowski, W kręgu miłośników i lubych, s. 1.
  9. ↑ Carola Reinsberg, Obyczaje seksualne starożytnych Greków, 1998, s. 126.
  10. ↑ Paweł Fijałkowski, W kręgu miłośników i lubych, s. 3.
  11. ↑ sjp pwn pederastia.
  12. ↑ pederastia, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2008-12-14].
  13. ↑ „Słownik Encyklopedyczny Miłość i Seks” Lew Starowicz. Wydawnictwa Europa, 1999. ISBN 83-87977-17-9.
  14. ↑ „Słownik Wyrazów Obcych” – Władysław Kopaliński, Wydawnictwo Rytm, 2007, ISBN 978-83-7399-222-1.
  15. ↑ „Słownik języka polskiego” PWN, 2007, ISBN 978-83-01-14984-0.
  16. ↑ Beata Raczkiewicz: Zjawisko homoseksualizmu w dyskursach naukowych i społecznych (rozdział: Zachowania homoseksualne w wybranych kręgach kulturowych. Kultura starożytnej Grecji.). UMK Toruń. [dostęp 2011-04-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-13)]. (pol.). „Najczęstszą formą relacji homoseksualnej była tzw. pederastia, czyli związek opierający się na stosunkach erotycznych dorosłego mężczyzny z chłopcem w wieku dojrzewania. (...) W kulturze greckiej nie było jednak podziałów i kategorii takich jak homoseksualista czy heteroseksualista. Mimo to, że pederastia miała charakter przejściowy i była pewnego rodzaju etapem w życiu greckich mężczyzn, niektórzy z nich do końca życia pozostawali jedynie w związkach z przedstawicielami własnej płci, lecz nie uznawano ich wtedy za jakąś odrębną kategorię ludzi. Nie wszyscy też poddawali się praktykom homoerotycznym, jednak wtedy także pozostawiano ich bez przypięcia etykiety w odniesieniu do tego, z kim odbywają stosunki seksualne. Zachowania seksualne nie były również wyznacznikiem tożsamości danego człowieka, tak jak jest to w czasach dzisiejszych.”.
  17. ↑ Za takim użyciem terminu przemawia definicja autorstwa prof. Imielińskiego (Seksuologia Zarys encyklopedyczny, pod red. K. Imielińskiego, PWN, Warszawa, 1985, s. 261.), nie ograniczająca występowania zjawiska do starożytnej Grecji: „Pederastia (...) oznacza: 1. męski homoseksualizm, a szczególnie praktyki między mężczyzną a młodzieńcem; (...).”.
  18. ↑ Igor Primoratz, Filozofia seksu, WN PWN, Warszawa, 2012, s. 190, Cytat: „Pederastią nazywa się pociąg seksualny dorosłego mężczyzny do chłopców i seks między dorosłym mężczyzną a chłopcem we wczesnym wieku nastoletnim.”.
  19. ↑ Tomasz Stankiewicz, My, pederaści, polgej.com, 24 listopada 2009 [zarchiwizowane z adresu 2013-04-27]. Cytat: „Pederastia to wąski ułamek homoseksualizmu, dotykający jedynie stosunków pomiędzy dojrzałymi mężczyznami oraz dojrzewającymi chłopcami.”.
  20. ↑ The Free Dictionary; Webster’s Online Dictionary; Urbandictionary.com; wordwebonline.com; dictionary.reverso.net.
  21. ↑ prof. Vern Bullough, Pederasty.
  22. ↑ Encyclopedia of Homosexuality, pederasty.
  23. ↑ MHAMic Terminology Attraction to adolescent boys, pederasty.
  24. ↑ Janssen, D. F. (Oct., 2002). Growing Up Sexually. Volume II: The Sexual Curriculum: The Manufacture and Performance of Pre-Adult Sexualities. Interim Report. Amsterdam, The Netherlands Chapter 14.
  25. ↑ Chapter Five: Types of Homosexualities / Age-Structured, banap.net [dostęp 2017-11-25] (ang.).
  26. ↑ Tomasz Stankiewicz, My, pederaści, artykuł w portalu polgej.pl Cytat: „Twierdzą, że społeczność gejowska jest wobec nich wyjątkowo niesprawiedliwa i stosuje brutalne praktyki dyskryminacyjne. Jako przykład podają określenia, którymi sexagarianie [tzn. według autora artykułu pederaści] są obrzucani w gejowskich klubach: pedofile, (...).”. „(...) określanie starszych sexagarian mianem pedofili jest przesadzone i nie ma prawnych uzasadnień, bo przecież swoje związki tworzą oni z osobami pełnoletnimi.” – twierdzi autor artykułu.
  27. ↑ a b Reber A. S., Reber E. S., Słownik psychologii, s. 517, Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2005, ISBN 83-7383-119-3.
  28. ↑ Humboldt University Archive for Sexology, pederasty. www2.hu-berlin.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-03)]..
  29. ↑ pederasty | Definition of pederasty in English by Oxford Dictionaries, www.oxforddictionaries.com [dostęp 2017-11-25].
  30. ↑ Seksuologia Zarys encyklopedyczny, pod red. K. Imielińskiego, PWN, Warszawa, 1985, s. 261: „Pederastia (...) oznacza: (...) 2. stosunki doodbytnicze mężczyzny z młodzieńcem. To drugie znaczenie jest wprawdzie dość rozpowszechnione, lecz niesłusznie, (...).”.