Aedilis

Ο αγορανόμος, λατινικά: aedīlis‎‎ (από το aedes, "οικοδόμημα ναού") ήταν ένα με εκλογή αξίωμα της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας. Με έδρα τη Ρώμη, οι αγορανόμοι ήταν υπεύθυνοι για τη συντήρηση των δημόσιων κτιρίων (aedēs) και τη ρύθμιση των δημοσίων εορτών. Είχαν επίσης εξουσίες να επιβάλλουν τη δημόσια τάξη και καθήκοντα, για να διασφαλίσουν ότι η πόλη της Ρώμης ήταν καλά εφοδιασμένη και η πολιτική υποδομή της καλά διατηρημένη, παρόμοια με τη σύγχρονη τοπική αυτοδιοίκηση.

Υπήρχαν δύο ζεύγη αγορανόμων: το πρώτο ήταν οι «πληβείοι αγορανόμοι» (Λατινικά aediles plebis) και η κατοχή αυτού του αξιώματος περιοριζόταν στους πληβείους. Οι άλλα δύο ήταν oι αγορανόμοι της καθέδρας (aediles curules), αξίωμα ανοικτό τόσο σε πληβείους, όσο και σε πατρικίους, σε εναλλασσόμενα έτη. Ένας αγορανόμος της καθέδρας ταξινομείτο ως αξιωματούχος της καθέδρας (magister curulis).

Το αξίωμα του αγορανόμου κατείχαν γενικά νέοι άνδρες, που σκόπευαν να ακολουθήσουν τη σειρά αξιωμάτων (cursus honorum) σε υψηλό πολιτικό αξίωμα, παραδοσιακά μετά τη θέση του κοσμήτορα (questor), αλλά πριν από αυτό του πραίτωρα. Δεν ήταν υποχρεωτικό μέρος της σειράς, και ως εκ τούτου ένας πρώην κοσμήτωρ θα μπορούσε να εκλεγεί ως πραίτωρ, χωρίς να κατέχει τη θέση του αγορανόμου. Ωστόσο ήταν μια πλεονεκτική θέση, για να κατέχεται, επειδή αποδείκνυε τη δέσμευση του επίδοξου πολιτικού στη δημόσια υπηρεσία, καθώς και του έδιδε την ευκαιρία να διοργανώνει δημόσιες εορτές και αγώνες (ludi), ένας εξαιρετικός τρόπος για να αυξήσει την αναγνώριση και τη δημοτικότητά του.